Zencefil, Güney Doğu Asya’da ortaya çıkan çiçekli bir bitkidir. En sağlıklı (ve en lezzetli) baharatlardan biri olarak kabul edilmektedir. Zencefil, “Zingiberaceae” ailesine aittir ve zerdeçal, kakule ve havlıcan bitkileriyle benzer özellikler taşır. Köksap (kökün yer altı kısmı), yaygın olarak baharat olarak kullanılan kısımdır. Genellikle zencefil kökü veya kısaca zencefil olarak adlandırılır.
Zencefil taze, kurutulmuş, toz halinde veya yağ veya meyve suyu olarak kullanılabilir. Yemek tariflerinde çok yaygın bir içeriktir. Bazen işlenmiş gıdalara ve kozmetik ürünlere eklenir. İşte zencefilin bilimsel araştırmalarla desteklenen sağlık yararları:
Zencefil Güçlü Bir Anti-Enflamatuvar ve Antioksidandır
Zencefil, güçlü tıbbi özelliklere sahip olan gingerol içerir. Zencefil, geleneksel ve alternatif tıbbın çeşitli biçimlerinde çok uzun bir kullanım geçmişine sahiptir. Amaçlarından birkaçını saymak gerekirse, bunlar; sindirime yardımcı olmak, mide bulantısını azaltmak ve grip ve soğuk algınlığı ile mücadeleye yardımcı olmak olarak ifade edilebilir. Zencefilin eşsiz kokusu ve tadı, gingerol olan doğal yağlarından gelmektedir. Gingerol, zencefildeki ana biyoaktif bileşiktir. Zencefilin tıbbi özelliklerinin çoğundan sorumludur. Araştırmaya göre Gingerol, güçlü anti-enflamatuar ve antioksidan etkilere sahiptir. Vücutta aşırı miktarda serbest radikal bulunmasının bir sonucu olan oksidatif stresi azaltmaya yardımcı olabilir.
Mide Bulantısına Karşı Zencefil
Zencefil, başta sabah bulantısı olmak üzere birçok mide bulantısı çeşidini tedavi edebilir. Zencefil, mide bulantısına karşı oldukça etkili görünmektedir. Belirli ameliyat türlerini geçiren kişilerde bulantı ve kusmayı hafifletmeye yardımcı olabilir. Zencefil ayrıca kemoterapiye bağlı mide bulantısına yardımcı olabilir, ancak bu konuda daha geniş kitlesel insan çalışmalarına ihtiyaç vardır. Bununla birlikte, zencefil, hamileliğe bağlı mide bulantısı söz konusu olduğunda etkili olabilir. Toplam 1.278 gebe kadını içeren 12 çalışmanın gözden geçirilmesi sonucu, 1.1-1.5 gram zencefilin, mide bulantısı semptomlarını önemli ölçüde azaltabildiği tespit edilmiştir. Zencefil, güvenli kabul edilmekle birlikte, hamile olduğunuz takdirde, alacağınız zencefil miktarı konusunda doktorunuzla görüşmeniz gereklidir. Bilhassa, doğuma yakın olan veya düşük yapmış hamile kadınların zencefilden kaçınmaları önerilmektedir. Özetle ifade etmek gerekirse, 1–1.5 gram zencefil, kemoterapiye bağlı mide bulantısı, ameliyat sonrası mide bulantısı ve sabah bulantısı gibi çeşitli mide bulantısı türlerini önlemeye yardımcı olabilir.
Zencefil Kilo Vermeye Yardımcıdır
Zencefil, kilo vermeye yardımcı olabilir. 2019’da yapılan bir literatür incelemesi, zencefil takviyesinin aşırı kilolu veya obezite hastalarında vücut ağırlığını, bel-kalça oranını ve yalnızca kalça oranını önemli ölçüde azalttığı sonucuna varmıştır. Obeziteye sahip 80 kadın üzerinde 2016 yılında yapılan bir araştırma, zencefilin vücut kitle indeksini (BMI) ve kan insülin seviyelerini azaltmaya yardımcı olabileceğini tespit etmiştir. Yüksek kan insülin seviyelerinin obezite riskiyle ilişkili olduğu bilinmektedir. Fonksiyonel gıdaların 2019’da yapılan bir literatür incelemesi, zencefilin obezite ve kilo kaybı üzerinde çok olumlu bir etkisi olduğu sonucuna varmıştır. Ancak ek çalışmalara ihtiyaç vardır. Zencefilin obeziteyi önlemedeki rolünü destekleyen kanıtlar, hayvan çalışmalarında daha güçlüdür. Zencefil suyu veya zencefil özü tüketen sıçanlar ve fareler, aynı zamanda yüksek yağlı diyetlerle beslendikleri durumlarda bile vücut ağırlıklarında sürekli düşüşler görülmüştür. Zencefilin kilo vermeyi etkileme yeteneği, yakılan kalori miktarını artırmaya veya iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olma potansiyeli gibi belirli mekanizmalarla ilişkili olacağı düşünülmektedir.
Zencefil, Osteoartrit (Kireçlenme) Karşıtıdır
Zencefil, yaygın bir sağlık sorunu olan Osteoartrit yardımcı olabilir. Bu hastalık, vücuttaki eklemlerin dejenerasyonunu anlamına gelir, eklem ağrısı ve sertlik gibi semptomlara yol açmaktadır. Bir literatür taraması, Osteoartritlerini tedavi etmek için zencefil kullanan kişilerin ağrı ve sakatlıkta oranlarında ciddi azalmalar meydana getirdiğini tespit etmiştir. Bu araştırma sonucunda, sadece zencefilin tadı ile ilgili tatminsizlik ifade eden yanıtlar alındı ve buna bağlı hafif yan etkileri gözlemlendi. Zencefilin osteoartrit semptomlarını, özellikle diz osteoartritini azaltmada etkili olduğunu gösteren bazı çalışmalar bulunmaktadır.
Zencefil, Kan Şekerini Düşürür
Kalp Hastalığı Risk Faktörlerini İyileştirir
Zencefil, kan şekerini düşürebilir ve kalp hastalığı risk faktörlerini iyileştirebilir. Bu araştırma alanı nispeten yenidir, ancak zencefil güçlü anti-diyabetik özelliklere sahip olduğu bilinmektedir. 2015 yılında, tip 2 diyabetli 41 katılımcı üzerinde yapılan bir çalışmada, günde 2 gram zencefil tozunun, açlık kan şekerini % 12 oranında düşürdüğü tespit edilmiştir. Aynı zamanda, zencefil, uzun vadeli kan şekeri seviyeleri için bir işaret olan hemoglobin A1c’yi (HbA1c) önemli ölçüde iyileştirmiş, HbA1c, 12 haftalık bir süre zarfında % 10 azalmıştır.
Zencefil, ayrıca, Apolipoprotein B / ApolipoproteinA-I oranında % 28’lik bir azalma ve oksidatif stresin bir yan ürünü olan malondialdehitte (MDA) % 23’lük bir azalma sağlamıştır. Yüksek ApoB / ApoA-I oranı ve yüksek MDA seviyelerinin, kalp hastalığı için önemli risk faktörleri olduğu bilinmektedir. 2019’da yapılan bir literatür taramasında zencefilin tip 2 diyabetli kişilerde HbA1c’yi önemli ölçüde azalttığı sonucuna varılmıştır. Bununla birlikte, zencefilin açlık kan şekeri üzerinde hiçbir etkisi olmadığını da tespit edilmiştir.
Bir sonraki blog yazımızı zencefilin diğer sağlık faydalarıyla sürdüreceğiz, bizi izleyin!..
